Zelfportret met spiegel , 1908

Léon Spilliaert is een nachtmens. De nachtelijke duisternis vergezelt hem op zijn eenzame omzwervingen in Oostende of wanneer hij – door maagpijn gekweld – in de stille kamers van zijn eigen huis doolt. Het duister doet de vormen vervagen. Spilliaert schildert en tekent de nacht, de straatverlichting en het maanlicht op de voorwerpen met een heel persoonlijke techniek, waarbij hij verschillende materialen combineert: kleurpotlood, pastel, aquarel, gouache en gewassen Oost-Indische inkt. Ze zorgen voor eindeloze schakeringen tussen licht en duister. De dwingende zoektocht naar zijn identiteit zetten hem aan om een reeks expressieve zelfportretten te maken in een heel beklemmende sfeer. In Zelfportret met spiegel lijkt Spilliaert weg te glijden in de duisternis en zien we slechts een schim van de kunstenaar die wordt bevangen door angst. We zien Spilliaert met grote holle ogen en een open mond die naar adem lijkt te happen. In de vaalgroene duisternis is het gezicht een masker geworden. In de grote vergulde spiegel achter de kunstenaar zien we een uurwerk onder een stolp. De tijd tikt weg, de dood komt dreigend nabij en de kunstenaar zoekt verschrikt onze aandacht met zijn blik, op zoek naar een houvast in de rondtollende kamer die hem anders zo vertrouwd is.