Le Royaume des Choses inutiles , 1937-09

Paul Joostens trekt zich terug uit het openbare leven en kiest voor een vrijwillig isolement binnen de muren van zijn atelier. Enkel ’s avonds schuimt hij de Antwerpse cinema’s af. Haast filmisch gaat Joostens foto’s uit tijdschriften, kranten, postkaartjes of boeken over en naast elkaar ‘monteren’. Via avant-gardepublicaties ontdekt hij de kunst van de Duitse pioniers van de fotomontage, Hannah Höch en John Heartfield. In 1937 maakt hij zijn eerste reeks van meer dan 170 fotomontages, met als titel ‘Le Royaume des choses inutiles’ (‘het koninkrijk van nutteloze zaken’). De reeks is een spitsvondig ‘schetsboek’ waarin de kunstenaar zijn vaste thema’s als gotiek en Vlaamse primitieven, religie, erotiek, madonna’s en Hollywoodsterren verenigt. Hij daagt de moderne wereld uit door haar tekortkomingen van spiritualiteit en intellect in het gotische verleden te zoeken. Tijdens de Tweede Wereldoorlog raakt Joostens onder de indruk van de vernietigende Amerikaanse atoomwapens en de Duitse V1 en V2 raketten. Door de oorlog en zijn eigen verzwakte gezondheid geeft de kunstenaar op cynische wijze uiting aan zijn pessimistische toekomstbeeld.