De ontucht , 1888

De ontucht is de eerste in een reeks van acht etsen met als reekstitel De hoofdzonden. Exemplaren van De ontucht waren al vanaf 1888 in omloop. In 1902 volgde De luiheid (SM001458) en in 1903 besloot Ensor de serie te vervolledigen met De gramschap (SM001460), De hoogmoed (SM001461), De gierigheid (SM001462), De gulzigheid (SM001463) en De afgunst (SM001464). Naast voorstellingen van de zeven hoofdzonden is er nog een achtste prent die eveneens uit 1904 dateert. Het is een soort frontispice waarop de personificaties van de zonden onder de vleugels van de Dood zijn voorgesteld (SM001465). In 1904 verschenen de acht etsen bij Drukkerij Van Campenhout in het album Les Péchés capitaux. De uitgave was vergezeld van een tekst van Eugène Demolder, een van Ensors bewonderaars van het eerste uur: "De zeven hoofdzonden zijn zo oud als het katholicisme zelf en hebben als thema reeds vele kunstschilders weten te bekoren. Onder meer de Italiaanse schilders vonden er een alibi in voor het uitbeelden van soms wellustige taferelen. Het thema duikt ook bij de Vlaamse Primitieven sporadisch op. Ook Jeroen Bosch en Pieter Bruegel maakten van het thema gebruik om hun schilderijen te bevolken met barokke ledenpoppen, met groteske dronkaards, belachelijke vrouwen, dit alles in te gekke landschappen waarin gebedshuizen in brand staan. De kunstenaars van de achttiende eeuw beeldden, overeenkomstig de tijdsgeest, een gepoederde en geparfumeerde zonde uit en maakten er een perverse schoonheid van. Enkele modernen ten slotte leggen dan weer de nadruk op de morbide elegantie van de zonde vandaag. James Ensor mengt er brutaliteit en duivelarij in. Op een genadeloze en ironische wijze houdt hij zijn tijdgenoten een spiegel voor. Hij verbloemt niets. In een spottend realisme legt hij de nadruk op de lelijkheid en het afzichtelijke." Er bestaan nogal wat volledige reeksen van De zeven hoofdzonden die door Ensor werden bijgekleurd. Een van die suites bewerkte hij zelfs zodanig met aquarel dat de mannelijke personages er als rechters in toga uitzien. Het thema van de zeven hoofdzonden inspireerde in die tijd ook het lichtere muziekgenre: in de Parijse music-hall Olympia werd in 1899 het luchtige muziek- en dansspektakel 'Les Sept Péchés capitaux' opgevoerd.