De kathedraal , 1886

De Kathedraal wordt algemeen als één van de belangrijkste etsen uit het grafisch oeuvre van Ensor beschouwd. De ets is een vroeg voorbeeld van de grote mensenmassa als thema in Ensors werk, iets wat zijn hoogtepunt zou bereiken in de 'Intocht van Christus' te Brussel. Het thema van de mensenzee was reeds in 1856 door Antoine Wiertz gebruikt in zijn olieverfstudie 'Apotheose van koningin Louise-Marie'. Een studie ter voorbereiding van een niet uitgevoerd doek dat 50 meter hoog moest worden. Ensor inspireerde zich op een afbeelding van de dom van Aken om het gotische kerkgebouw weer te geven. Voor de toren links nam hij de kathedraal van Wenen, St. Etienne als voorbeeld. Voor de toren rechts diende de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Antwerpen. Afbeeldingen van beide kathedralen vond Ensor terug in 'Le Magasin Pittoresque' van 1883. De voorstelling heeft niet het beangstigende van de opgejaagde menigte uit de 'Dood achtervolgt de mensenkudde' (SM001445). Hier lijkt veeleer sprake van een feest, een stoet of een processie dan van een grimmige betoging. Toch is de betekenis moeilijk te achterhalen. Alludeert Ensor op de kerk als instelling die de maatschappij van zijn tijd domineerde? Of is het gewoonweg een fantastisch visioen waarin de pracht van de gotische architectuur centraal staat? In 1896 zou hij van deze prent een tweede versie etsen die voor een ongeoefend oog moeilijk van de eerste te onderscheiden is. (SM001577) De eerste drukplaat heeft volgend opschrift: A mon ami Oscar Coppens.