De baden van Oostende , 1899

Deze ets gaat terug op een werkje in olieverf en kleurpotlood uit 1890 (TR310). Er bestaat ook een tekening met hetzelfde thema uit 1891. (SM000762) Met badwagens, rollende kleedhokjes die door paarden werden getrokken, konden de baders rechtstreeks in zee zonder een eind te voet op het strand of in het lage water te moeten lopen. Bovenop de badwagens turen met verrekijkers gewapende mannen naar het vrouwelijk schoon in zee. De vele badende personages vormen alleen of per twee kleine, groteske tafereeltjes, een beetje zoals in de Kinderspelen of de Spreekwoorden van Pieter Bruegel. De afzonderlijke scènes zijn tot een groots panorama verwerkt. Er zijn bovendien een paar niet mis te verstane verwijzingen naar het erotische nummer 69: een van de badwagens draagt het nummer 68 en twee andere badkabines hebben een 6 en een 9 als nummer. In zijn tekst "A Einstein" (1933) bracht Ensor die getallensymboliek op speelse wijze in verband met de relativiteitstheorie van zijn geleerde vriend. Op vele pikante prentbriefkaarten met strandtaferelen uit die tijd dragen badwagens niet toevallig het nummer 69. De voorstelling werd destijds als choquerend ervaren. Het verhaal wil dat de tekening van De baden van Oostende verwijderd werd tijdens een tentoonstelling van La Libre Esthétique in Brussel. Toen Leopold II in het bijzijn van de exposanten de tentoonstelling bezocht, zou Ensor hem gezegd hebben dat hij de tekening had moeten verwijderen. De koning vroeg hem -nog steeds volgens het verhaal van Ensor- de tekening te mogen zien, wat ook gebeurde. Daarop zou Leopold II aan de organisator van de tentoonstelling, Octave Maus, hebben gevraagd 'De baden' voortaan goed zichtbaar op te hangen... (Mes Ecrits, p. 148). De baden is een grappige en cynische kijk op de badstranden van Oostende. Het gegeven was voor Ensor aanleiding om kritiek te leveren op rangen en standen, én op de toen heersende preutsheid.